Polacy muszą wymienić dowód osobisty. Duża kara, gdy jest nieważny

Wymiana dowodu osobistego w Polsce jest konieczna, gdy upływa termin ważności dokumentu. Datę tę znajdziemy tuż pod terminem wydania dowodu. Osoby pełnoletnie muszą wymieniać dokument co 10 lat, co oznacza, że jeśli twój dowód był wydany w 2014 roku, musisz wymienić go na nowy w 2024 roku. Zmiana jest konieczna również wtedy, gdy zmieniamy nazwisko po zawarciu małżeństwa lub wtedy, gdy zmieniliśmy wizerunek tak radykalnie, że trudno będzie nas zidentyfikować. Dotyczy to także uszkodzenia lub zgubienia dowodu. 

Ważność dowodu osobistego zależy od daty jego wydania:

• Dowody wydane po 7 listopada 2021 roku są ważne przez 10 lat dla osób powyżej 12 roku życia (lub w przypadku trwałej przeszkody do pobrania odcisków palców), 5 lat dla osób do 12 roku życia, oraz 12 miesięcy dla osób powyżej 12 roku życia, jeśli nie można było pobrać odcisków palców z powodu chwilowej przeszkody fizycznej.
  
  
• Dowody wydane między 2 sierpnia 2021 a 6 listopada 2021 są ważne do 3 sierpnia 2031 roku dla osób powyżej 5 roku życia, a dla młodszych przez 5 lat.
  
  
• Dowody wydane od 4 marca 2019 do 1 sierpnia 2021 są ważne przez 10 lat dla osób powyżej 5 roku życia, a dla młodszych przez 5 lat.
  
  
• Dowody wydane od 1 marca 2015 do 3 marca 2019 są ważne przez 10 lat dla osób powyżej 5 roku życia, a dla młodszych przez 5 lat.
  
  
• Dowody wydane od 1 stycznia 2001 do 28 lutego 2015 są ważne przez 10 lat dla osób pełnoletnich, 5 lat dla osób, które nie miały 18 lat w dniu składania wniosku, a dla osób, które miały 65 lat i chciały mieć dowód bezterminowy - są ważne bezterminowo. Od 1 marca 2015 roku dokumenty ważne bezterminowo nie są już wydawane.

Według danych z Ministerstwa Cyfryzacji w 2024 roku aż 2 mln 702 tys. osób będzie musiało wymienić dowód osobisty na nowy. Jego ważność musimy sprawdzać samodzielnie, aby uniknąć ewentualnych kar. Należy pamiętać, że o tym obowiązku nikt nam nie przypomni, urząd gminy ani urząd miasta nie wyśle do nas oficjalnego powiadomienia.

Wniosek o wyrobienie nowego dowodu osobistego można złożyć w dowolnym urzędzie gminy, niezależnie od tego, gdzie jesteśmy zameldowani. Wystarczy, że udasz się ze zdjęciem oraz dowodem do najbliższego urzędu i zgłosisz, że chcesz wyrobić nowy dowód. Nie musisz wypełniać papierowego wniosku, urzędnik wypełni go w systemie na podstawie danych z rejestru PESEL i pobierze podpis elektroniczny oraz odciski palców.

Jeśli chcesz złożyć wniosek online, możesz to zrobić za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP). Zaloguj się na swoje konto ePUAP i znajdź odpowiedni formularz wniosku o dowód osobisty. Wypełnij go elektronicznie i zatwierdź. Kiedy złożysz wniosek o dowód online, musisz uzupełnić go o wzór podpisu oraz odciski palców. W tym celu musisz zgłosić się do urzędu w ciągu 30 dni od złożenia wniosku. Jeśli tego nie zrobisz, wniosek nie zostanie rozpoznany.

Od 8 listopada 2021 roku wydawane są biometryczne dowody osobiste z warstwą elektroniczną. Posiadając ten rodzaj dokumentu, możesz podróżować bez paszportu do krajów, które akceptują dowód jako dokument tożsamości (np. kraje strefy Schengen, Albania i Czarnogóra). Na niektórych lotniskach z dowodem biometrycznym możesz również korzystać z automatycznych bramek granicznych.

Po złożeniu wniosku rozpoczyna się proces przetwarzania. Urzędnicy sprawdzają dostarczone dokumenty i weryfikują twoje dane. To może zająć dość dużo czasu, zwłaszcza jeśli jest dużo wniosków do przetworzenia. Po pozytywnej weryfikacji danych rozpoczyna się produkcja fizycznego dowodu osobistego. Obejmuje ona drukowanie, laminowanie i przygotowanie karty.

Dowód osobisty można odebrać tylko osobiście. Identycznie jak w trakcie składania wniosku, podczas odbierania nowego dowodu, również pobierane są odciski palców. Dodatkowo składamy także podpis elektroniczny. W przypadku osób z niepełnosprawnością oraz dzieci, które nie ukończyły 12 roku życia, dowód może odebrać pełnomocnik lub rodzic. Natomiast dzieci, które ukończyły 12 rok życia, mogą odebrać go osobiście.

W mniejszych miejscowościach lub w okresach o mniejszym obciążeniu urzędów czas oczekiwania może wynieść około dwóch tygodni. W większych miastach lub w okresach wzmożonego ruchu (np. przed wakacjami) może być nieco dłuższy. Najczęściej wynosi od jednak około 30 dni. Kiedy dokument będzie gotowy, otrzymamy powiadomienie SMS-em. Wówczas musimy udać się do urzędu ze starym dowodem, jeśli go posiadamy oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o nowy dowód.

14 lipca 2023 roku wprowadzono nową wersję aplikacji mObywatel 2.0, która umożliwia korzystanie z mDowodu - elektronicznego dokumentu tożsamości. To ważny krok w cyfryzacji, który pozwala obywatelom na wygodne i bezpieczne załatwianie spraw urzędowych bez wychodzenia z domu. Czy elektroniczna wersja tego dokumentu może zastąpić dowód fizyczny, gdy ten stracił ważność?

Warto pamiętać, że pomimo faktu, iż wersja elektroniczna jest równoprawna z plastikową, to są to jednak dwa różne dokumenty. Każdy z nich ma inny numer seryjny, identyfikator oraz datę ważności. Istnieje zatem możliwość, że jeśli fizyczny dowód straci ważność, to będziemy mogli korzystać z aplikacji. Należy jednak pamiętać, że z dowodu elektronicznego nie możemy korzystać za granicą ani podczas składania wniosku o wydanie nowego dokumentu.

Każdy dorosły obywatel Polski, który mieszka na jej terytorium, jest zobowiązany do posiadania ważnego dowodu osobistego. Jeśli twój dowód straci ważność i nie zgłosisz wniosku o nowy, będziesz musiał liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Nie załatwisz spraw urzędowych, a dodatkowo grozi ci grzywna, która może wynosić nawet 5000 zł. Jeśli celowo będziemy uchylać się od obowiązku wymiany dowody, karą może być także ograniczenie wolności.

Dzieci oraz młodzież nie mają obowiązku posiadania dokumentu, jakim jest dowód osobisty. Jednak w sytuacji, kiedy osoba nieletnia posiada ten dokument, nie musi składać wniosku o wydanie nowego dokumentu, kiedy ważność poprzedniego wygaśnie. Dowód osobisty może okazać się dla dziecka niezbędny podczas podróży do krajów Unii Europejskiej.

Osoby na stałe mieszkające za granicą, nie potrzebują dowodu osobistego. Jednak kiedy będziesz chciał zamieszkać w Polsce, będziesz musiał wnioskować o jego wydanie. Jeśli jesteś obywatelem Polski i wyjechałeś na jakiś czas za granicę, a termin ważności dowodu osobistego właśnie wygasł, po powrocie możesz podlegać karze ograniczenia wolności lub grzywnie w przypadku kontroli policji lub innych służb. Dlatego najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest złożenie wniosku o nowy dowód natychmiast po powrocie do Polski.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

Przeczytaj również:

Jaki jest najgorszy paszport świata? Wszędzie chcą wizę

Szokująca skala cyberprzemocy wśród dzieci. W Polsce bardzo źle

Byliście w tych krajach? USA was do siebie nie wpuszczą