Na pustyni Atakama kiedyś istniały jeziora

Zespół uczonych z Uniwersytetu Kalifornijskiego przedstawił wyniki badań, z których wynika, że dzisiejsze najsuchsze miejsce na świecie kiedyś tętniło życiem. Wnioski takie wyciągnięto dzięki odkryciu resztek roślin i zwierząt słodkowodnych ukrytych pod powierzchnią piasku na chilijskiej pustyni Atakama. Dzięki wysokiemu poziomowi zasolenia oraz braku wilgoci przetrwały one niemal nie naruszone przez tysiące lat.

Rozmieszczenie odkrytych szczątków wskazuje, że na pustyni o powierzchni 105 000 km², co najmniej 600 km² zajmowały kiedyś jeziora.

"Dzisiaj, gdy jedziesz przez pustynię, jedyne co widzisz, to biel pokrytą solą. Ale nam udało się dokopać do szczątków, które pokazują, że dawniej panowały tu zupełnie inne warunki" - powiedział Marco Pfeiffer, jeden z autorów badań.

Co roku na pustynię Atakama spada średnio ok. 15 mm deszczu. W niektórych jej rejonach nie zaobserwowano jednak choćby najmniejszej mżawki przez kilka lat pod rząd. Dowody geologiczne wskazują na to, że tak niskie opady są obecne w tym obszarze od 2,5 mln lat, a mimo to istniały tu jeziora. Zgromadzona w nich woda nie pochodziła z opadów, a ze szczytów Andów, gdzie była przechowywana przez długie lata, aż w końcu została uwolniona na płaskowyż.

Archeolodzy i antropolodzy powszechnie uważają, że ludzie od zawsze unikali pustyni Atakama. Okazuje się jednak, że wcale nie musieli.

Myśliwi zbieracze z Północy, rozpoczynający kolonizację Ameryki Południowej tysiące lat temu, mogli zamieszkiwać rejony Atakamy. Wskazują na to odnaleziono niedawno dowody osadnictwa na terenach otaczających wyschłe jeziora. Niektóre prekolumbijskie społeczeństwa narodziły się w obrębie Atakamy.

Najnowsze odkrycia pokazują, że wciąż jeszcze nie wiemy wszystkiego o planecie, którą zamieszkujemy i uważamy za "swoją".

-----

Zobacz kolejny odcinek z cyklu "Nauka bez fikcji":