Chińczycy sklonowali małpę. Po dwóch latach nadal żyje

Chińscy naukowcy nie zaprzestają swoich kontrowersyjnych prób klonowania naczelnych, dziś zespół Chinese Academy of Sciences (CAS) poinformował, że jedno ze zwierząt żyje od ponad dwóch lat. Jeśli to prawda, byłby to najdłużej żyjący sklonowany makak królewski, bo ze wszystkich sklonowanych zarodków makaków wszczepionych do macicy prawie połowa zmarła około 60. dnia ciąży. I chociaż według doniesień niektóre klony żyją tygodniami lub miesiącami, wiele innych przeżywa zaledwie godziny lub dni, głównie z powodu problemów z ekspresją genów podczas rozwoju.

Dwuletni samiec makaka jest interesującym wyjątkiem i jak twierdzą badacze, wszystko za sprawą nowej metody, która miała poprawić wyniki rozwijającego się łożyska sklonowanego zarodka. W miarę jak płód rośnie i zmienia się, profile ekspresji genetycznej jego łożyska powinny zmieniać się wraz z nim, jednak w przypadku sklonowanych płodów łożysko nie zawsze wykazuje właściwy profil genetyczny we właściwym czasie. Chińczycy przekonują, że odkryli sposób, by to zmienić, poprawiając wyniki przeżywalności swoich zwierzęcych modeli. 

Początkowy sklonowany zarodek powstał w procesie zwanym transferem jądrowym komórki somatycznej (SCNT), który polega na przeniesieniu jądra komórki (dawcy) do oocytu uprzednio pozbawionego własnego jądra komórkowego (biorcy) - tak powstały zrekonstruowany zarodek uzyskuje potencjał do wytworzenia wszystkich typów komórek dorosłego organizmu.

To ta sama metoda, dzięki której w 1996 r. stworzono pierwsze sklonowane zwierzę, owcę Dolly. I choć okazała się ona skuteczna wśród świń, psów, myszy, bydła i królików, znacznie trudniej jest osiągnąć skuteczność w przypadku naczelnych. Dopiero w 2018 roku naukowcy z CAS stworzyli z jej udziałem Zhong Zhong i Hua Hua, dwa klony makaka krabożernego (Macaca fascicularis).

Ale mimo że wskaźniki powodzenia i długość życia sklonowanych makaków poprawiły się na przestrzeni lat, te małpy laboratoryjne rzadko żyją długo, co prowadzi do wielu kontrowersji na polu etyki. Zwolennicy klonowania naczelnych argumentują, że możliwość badań bliźniąt wśród bliskich krewnych ludzi byłaby bardzo cenna jako model choroby, a sceptycy przekonują, że wyniki nie są pewne, a zagrożenie dla dobrostanu zwierząt ogromne.

Niemniej, naukowcy z CAS twierdzą, że przestrzegają międzynarodowych wytycznych etycznych, a ich badania, w pełni legalne w Chinach, trwają nieprzerwanie od 2018 roku. Dowodem na poprawę stosowanych metod ma być zaś zdrowy żyjący dwuletni samiec małpy, tyle że dojście do tego punktu wymagało wielu "błędów".