Sensacyjne odkrycie. Wikingowie stosowali nowoczesne metody dentystyczne
Nowe badania ujawniły, że wikingowie ze Szwecji stosowali wyjątkowo zaawansowane metody dentystyczne, które zbytnio nie różniły się od obecnie stosowanych praktyk. Archeolodzy zagłębiają się w niezwykłe dawne życie wojowników z północy.
Aby w pełni zobrazować istotność badań, należy cofnąć się do 2005 roku. Wówczas w Varnhem w Szwecji odnaleziono tysiące grobów wikingów datowanych na X-XII wiek. Cmentarzysko zostało odkryte w pobliżu ruin najstarszego kamiennego kościoła w kraju. Okazało się, że ludzkie szkielety odznaczały się dobrym stanem zachowania. Dobrze zachowane były też szczęki i zęby, które skrywają tajemnice stanu zdrowia danych ludzi.
Posiadając olbrzymią skarbnicę wiedzy, naukowcy z Instytutu Odontologii Uniwersytetu w Göteborgu rozpoczęli współpracę z osteologami z muzeum Västergötlands.
- To badanie dostarcza nowych informacji na temat zdrowia jamy ustnej wikingów i wskazuje, że zęby były ważne w kulturze wikingów w Varnhem. Sugeruje to również, że stomatologia w tej epoce była prawdopodobnie bardziej wyrafinowana, niż wcześniej sądzono — powiedziała Carolina Bertilsson, główna autorka badania.
Naukowcy przebadali prawie 3300 zębów wikingów z 171 szczątków (osób dorosłych i nieletnich). W trakcie szczegółowych badań klinicznych i rentgenowskich okazało się, że prawie połowa (49 proc.) zębów posiadała co najmniej jedną zmianę próchnicową - jest to widoczne zniszczenie twardej struktury zęba przez bakterie.
U kilku wikingów odnaleziono duże zmiany, badacze sugerują, że przez nie mogli cierpieć na przewlekły ból zębów — ubytki sięgały niemalże do miazgi zębów, która zawiera nerwy i naczynia krwionośne.
W trakcie swojego życia dorosłe osoby traciły około sześciu procent swoich zębów (z wyjątkiem zębów mądrości). Z kolei infekcje były notowane w czterech procentach zębów. Co ciekawe, osoby nieletnie, które posiadały zęby mleczne lub mieszane, nie cierpiały na próchnicę zębów. Badacze stwierdzili także, że występowanie wad zgryzu było rzadkie.
Jednakże nie próchnica jest tutaj najbardziej interesująca, lecz próby wikingów w leczeniu zębów.
Jak powiedziała Bertilsson: - Istniało kilka oznak modyfikacji zębów przez wikingów, w tym dowody używania wykałaczek, piłowania zębów przednich, a nawet leczenia zębów z infekcji.
Jednym z najbardziej zaskakujących odkryć jest to, że w jednym z badanych zębów trzonowych odnaleziono starannie wykonany otwór prowadzący od korony zęba do miazgi - jest to jedna z nowoczesnych technik dentystycznych, które są obecnie stosowane.
Naukowcy stwierdzili, że ten wyjątkowy zabieg był wykonany w celu zmniejszenia nacisku i złagodzenia bólu zęba spowodowanego infekcją. Specjaliści uważają, że jest to pierwszy przypadek, kiedy "w szczątkach szwedzkich wikingów znaleziono oznaki leczenia patologicznych schorzeń zębów".
W kilku przypadkach badacze ujawnili charakterystyczne otarcia na zębach, które wskazują na nawykowe używanie wykałaczek. Dość powszechną praktyką było również usuwanie zębów. Jak piszą naukowcy w swoim artykule naukowym: "Co ciekawe, około 40 roku życia utrata zębów przeważa nad występowaniem zmian próchnicowych u badanych wikingów".
Ponadto w jednym szkielecie należącym do mężczyzny w wieku 35-50 lat, naukowcy wykryli tajemniczy proces modyfikacji przednich zębów, który polegał na ich piłowaniu. Ślady tej dziwnej praktyki zostały odnalezione także w szkieletach z innych stanowisk.
Wydaje się, że metoda ta była praktykowana wyłącznie u mężczyzn i głównie wśród "szwedzkich wikingów". Niestety specjaliści nie są w stanie stwierdzić, dlaczego mężczyźni decydowali się na tak szczególny zabieg. Sugerują, że może być to związane z wyrażaniem swojej tożsamości.
Wyniki badań zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie naukowym PLOS ONE.
