Dwa zaćmienia Księżyca w 2024 roku. Jedno widoczne w Polsce

Zjawisko zaćmienia jest efektem padania cienia jednego ciała niebieskiego na drugie. Gdy dochodzi do - bardziej "medialnych" - zaćmień Słońca, to cień Księżyca zasłania jego tarczę. Co jednak zasłania naszego naturalnego satelitę? 

W tym procesie również bierze udział dobrze znana "triada" ciał niebieskich, czyli Księżyc, Słońce oraz Ziemia. W tym przypadku to jednak nasza planeta odpowiada za powstawanie zaćmienia.

Jak to dokładniej działa? Aby wytłumaczyć pojęcie zaćmienia Księżyca, warto przyjrzeć się dwóm innym - będą one ważne, gdy zrozumiesz różnice między zaćmieniem całkowitym a częściowym.

• Pierwsze to stożek cienia całkowitego - miejsce geometryczne punktów znajdujących się po przeciwnej stronie Ziemi od Słońca, z których Gwiazda Dzienna jest zupełnie niewidoczna.
• Drugie to stożek półcienia - miejsce geometryczne tych punktów, z których Słońce jest częściowo widoczne, a częściowo zasłonięte przez Ziemię.

Zaćmienie Księżyca polega na przesuwaniu się tego ciała niebieskiego przez jeden z dwóch wymienionych stożków. Wówczas - z perspektywy określonych punktów na Ziemi - obserwuje się jego zacienienie: w całości lub częściowo. Można więc powiedzieć, że mieszkańcy naszej planety mogą w tym momencie obserwować cień, który rzuca Ziemia. To wyjątkowy moment, w którym - jako ludzkość - mamy szansę niejako podziwiać samych siebie.

Uwaga! Zaćmienia Księżyca można obserwować wyłącznie, gdy Srebrny Glob jest w pełni i nastąpi odpowiednia konfiguracja wspomnianej triady ciał niebieskich. Jest to więc zdarzenie stosunkowo rzadkie.

Zaćmienie zaćmieniu nierówne. Można wyróżnić ich trzy podstawowe typy.

Zaćmienie całkowite. O całkowitym zaćmieniu mowa, kiedy Księżyc przemieszcza się w całości w obszarze stożka cienia całkowitego Ziemi. Wówczas cała jego tarcza staje się ciemna.

Zaćmienie częściowe. To takie, w którym przynajmniej fragment Srebrnego Globu znajduje się poza stożkiem cienia całkowitego Ziemi, a jednocześnie sytuuje się w przestrzeni stożka półcienia. Wówczas część powierzchni Księżyca jest dobrze widoczna, a część zasłonięta - mniej więcej tak, jakby miała miejsce pierwsza lub trzecia kwadra cyklu lunarnego, mimo trwającej pełni.

Zaćmienie półcieniowe. Następuje, gdy Księżyc przesuwa się przez pas stożka półcienia, ale częściowo pozostaje poza nim. Cień jest wówczas "łagodniejszy" i bardziej niejednorodny.

Już wiesz, że "zaszczyt" oglądania cienia Ziemi na Srebrnym Globie nie spotyka mieszkańców naszej planety każdego roku. Jak więc będzie teraz? Możesz się szeroko uśmiechnąć! Zaćmienia Księżyca w 2024 roku będą aż dwa, w tym jedno z nich będzie widoczne w Polsce!

25 marca 2024 półcieniowe zaćmienie Księżyca

To zaćmienie Księżyca niestety nie będzie widoczne w Polsce. Będą je obserwować przede wszystkim mieszkańcy:

• Ameryki Północnej (z wyłączeniem Alaski);
• Ameryki Południowej (z wyłączeniem wschodu Brazylii);
• państw Morza Karaibskiego;
• wschodniej części Syberii;
• Półwyspu Koreańskiego;
• wysp Japonii;
• wschodniej Australii;
• Nowej Gwinei.

Jeśli więc 25 marca 2024 roku będziesz się znajdować w jednym z tych miejsc, warto spojrzeć w niebo w nocy.

O której godzinie będzie to zaćmienie Księżyca? Według czasu uniwersalnego (UTC) początek zaćmienia nastąpi o godz. 4:53, jego maksimum będzie widoczne o 7:14, a koniec zaćmienia półcieniowego nastąpi o 9:32.

Pamiętaj! Aby obliczyć godzinę panującą w kraju oglądania tego zjawiska, trzeba uwzględnić różnicę między czasem UTC a strefą, w której się przebywa. 

18 września 2024 - całkowite zaćmienie Księżyca

To zjawisko astronomiczne będzie widoczne również częściowo w Polsce, a dokładniej - w jej zachodniej części, blisko granicy z Niemcami. Możesz też obserwować wrześniowe zaćmienie Księżyca 2024 z innych miejsc na planecie. Są to np.:

• wschodnia część Ameryki Północnej;
• niemal cała Ameryka Południowa;
• Grenlandia;
• Antarktyda.

Na tych obszarach będzie można obserwować zaćmienie całkowite. Natomiast zaćmienie częściowe, przy zachodzie Księżyca, będzie widoczne:

• w zachodniej i północnej Europie;
• w zachodniej Afryce.

Przy wschodzie Srebrnego Globu częściowe zaćmienie Księżyca z września będzie widoczne m.in.:

• z zachodu Ameryki Północnej; 
• ze wschodniego Pacyfiku;
• z zachodniej Australii.

Kiedy dokładnie będzie miało miejsce? Według czasu UTC początek zaćmienia półcieniowego nastąpi o godz. 0:41, początek zaćmienia częściowego będzie mieć miejsce o 2:13, maksimum zaćmienia nastąpi o 2:45, koniec zaćmienia częściowego będzie o 3:16, koniec zaćmienia półcieniowego nastąpi o 4:47.

W Polsce więc częściowe zaćmienie będzie można oglądać tuż przed nastaniem poranku.

Najbliższym zaćmieniem Księżyca w Polsce jest opisane powyżej, które nastąpi 18 września 2024 roku. Na kolejne nie trzeba będzie bardzo długo czekać - całkowite zaćmienie Księżyca w Polsce jest spodziewane 7 września 2025 roku.