Kwazikryształy odnalezione w rosyjskim meteorycie

Fizycy odkryli ultrarzadkie kwazikryształy we fragmencie rosyjskiego meteorytu. To dopiero trzeci raz, gdy udało się zaobserwować ten materiał w przyrodzie.

Niezwykłość pochodzących z kosmosu kryształów nie opiera się tylko na rzadkości występowania - ich struktura atomowa jest tak specyficzna, że przez dziesięciolecia odrzucano ich istnienie. Nowy rodzaj kwazikryształów został znaleziony przez zespół geologów z Uniwersytetu we Florencji kierowany przez Lucę Bindiego.

Uczeni przebadali malutkie ziarenko meteorytu znalezione w rosyjskim regionie Khatyrka 5 lat temu i zidentyfikowali wewnątrz kwazikryształ o szerokości zaledwie kilku mikrometrów. Jest to trzeci kwazikryształ znaleziony w tym konkretnym meteorycie do tej pory. To może sugerować, że ukrywa się w nim jeszcze więcej dziwacznych struktur.

- Zachęcające jest to, że znalazłem trzy różne rodzaje kwazikryształów w tym samym meteorycie. Ten najnowszy ma skład chemiczny, którego wcześniej w kwazikryształach nie zaobserwowaliśmy. To sugeruje, że w tym meteorycie może być więcej kwazikryształów, o których nie wiedzieliśmy - powiedział Paul Steinhardt z Uniwersytetu Princeton.

Kwazikryształ to szczególna forma ciała stałego, w której atomy układają się w pozornie regularną, ale nie w powtarzającą się strukturę, uniemożliwiającą wyróżnienie komórek elementarnych. W przeciwieństwie do regularnych kryształów, takich jak płatki śniegu, diamenty czy sól kuchenna, w których atomy są ułożone w niemal idealnej symetrii, struktura kwazikryształów może być bardziej chaotyczna. Kwazikryształy odkrył w 1984 r. Daniel Szechtman, gdy w szybko schłodzonym stopie glinu z manganem zaobserwował niekrystalograficzną 5-krotną oś symetrii. 27 lat później za to odkrycie przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

Kwazikryształy wydają się być niezwykle rzadkie w przyrodzie. Na Ziemi naukowcy uzyskują je głównie w warunkach laboratoryjnych. W kosmosie mogą być jednak powszechniejsze, niż nam by się mogło wydawać.