AIDA – wspólna misja NASA i ESA
ESA oraz NASA wspólnie pracują nad bezzałogową wyprawą, której celem jest uderzenie w planetoidę 65803 Didymos.
W ostatnich latach obserwujemy zwiększone zainteresowanie detekcją i zrozumieniem dynamiki orbit małych obiektów zbliżających się do Ziemi. Te obiekty, zarówno planetoidy jak i (nieliczne) komety, noszą wspólną nazwę Obiektów Bliskich Ziemi (ang. Near Earth Object, NEO). Spektakularnym przykładem jak mało jeszcze wiemy o obiektach typu NEO był bolid czelabiński z 15 lutego 2013 roku. Był to względnie mały obiekt (17-20 metrów średnicy), który nie został wykryty przed wejściem w atmosferę i spowodował pewne zniszczenia w okolicy spadku.
Od 2012 roku NASA i ESA wspólnie pracują nad małą bezzałogową wyprawą do planetoidy typu NEO. Misja nosi nazwię Asteroid Impace and Deflection Assessment (AIDA). Celem prac jest ustalenie, czy możliwe jest przeprowadzenie uderzenia w planetoidę "z dużą prędkością". Aktualnie AIDA zbliża się do fazy A/B1 prac przygotowawczych w ESA.
Na cel wybrano podwójną planetoidę NEO o nazwie 65803 Didymos, którą odkryto w 1996 roku. Główny składnik 65803 Didymos ma średnicę około 800 metrów. Wokół większego obiektu krąży satelita, którego średnica to około 150 metrów. Obrót księżyca wokół głównego składnika układu wynosi około 12 godzin. Główny składnik ma okres obrotu dookoła własnej osi około 2 godzin i 15 minut.
AIDA składa się z dwóch części: AIM (Asteroid Impact Monitor), za którą odpowiedzialna jest ESA oraz DART (Double Asteroid Redirection Test), za którą odpowiedzialna jest NASA. Celem AIM jest autonomiczne nawigowanie w pobliżu planetoidy, monitorowanie działań DART oraz zbieranie danych z instrumentów, które wylądowały na powierzchni planetoidy. Z kolei DART ma dostarczyć wysokiej jakości obrazy przed uderzeniem i być w stanie uderzyć w planetoidę z dokładnością do 15 metrów.
Misja AIDA przyniosłaby dużą ilość informacji na temat możliwych strategii obrony planetarnej. Przewiduje się, że uderzenie DART powinno zmienić okres obrotu planetoidy 65803 Didymos o około 0,17%.
Aktualnie przewiduje się start misji AIDA w 2019 roku i dotarcie do celu w drugiej połowie 2022 roku. Do uderzenia DART doszłoby podczas zbliżenia 65803 Didymos do Ziemi na odległość około 12 mln kilometrów. Podczas tego zbliżenia doszłoby do kampanii obserwacyjnej z udziałem wielu obserwatoriów astronomicznych na całym świecie.
Na pokładzie AIM znajdzie się miejsce na satelity typu CubeSat, które zostaną uwolnione w pobliżu planetoidy. Łącznie może się ich znaleźć do sześciu na pokładzie AIM. 19 lutego ESA ogłosiła przetarg dotyczący problematyki związanej z tymi CubeSatami. Z ogólnodostępnych informacji wynika, że przyznane kontrakty będą w zakresie od 100 do 200 tysięcy EUR. W tym konkursie mogą uczestniczyć podmioty ze wszystkich państw ESA, w tym i z Polski.
Termin nadsyłania wniosków upływa 9 kwietnia. Warto, aby polskie podmioty przesłały swoje wnioski do ESA w tym konkursie. Wartość kontraktów wydaje się być dość niewielka, co oznacza, że wielu zachodnich konkurentów może nie być zainteresowanych tym przetargiem.
(ESA)
