Palmtop - zapomniany poprzednik smartfona
Wyglądem, rozmiarami, a nawet większością funkcji przypominał dzisiejszego smartfona. Swego czasu był urządzeniem bardzo popularnym, produkowanym przez większość wiodących firm branży IT. O jakim sprzęcie mowa? O palmtopie.
Personal Digital Assistant (PDA), czyli niewielki komputer osobisty, zwany potocznie palmtopem był kiedyś prawdziwą gwiazdą świata technologii. Mały, poręczny, z powodzeniem zastępujący stacjonarnego peceta stanowił esencję tego, co dziś nazywamy mobilnością. Urządzenia te co prawda przegrały walkę o masowego klienta z coraz bardziej przypominającymi komputery telefonami komórkowymi i dziś ostały się tylko w niewielkich, profesjonalnych niszach, lecz nie sposób przecenić ich wkładu w rozwój przenośnych gadżetów elektronicznych. I właśnie dlatego warto przypomnieć sobie ich historię.
Palmtop story
Palmtop, w skrócie, to kieszonkowy komputer wyposażony w system operacyjny, posiadający dotykowy ekran, możliwość instalowania i obsługi wielu aplikacji oraz zapewniający łączność bezprzewodową. Początkowo palmtopy spełniały na ogół funkcje typowo biznesowe (notatnik, kalendarz, terminarz etc.), z czasem zaczęto je wyposażać również w aparaty fotograficzne i kamery, czytnik e-booków, odtwarzacze MP3 czy nawigację GPS. Komunikację ze światem pierwotnie zapewniały im porty podczerwieni, w nowszych modelach zastępowane stopniowo przez łączność bezprzewodową Wi-Fi i Bluetooth.
Źródła nie są zgodne co do tego, które urządzenie uznać za pierwszego palmtopa. Niektóre twierdzą, że był nim Psion Organizer z 1984 roku, inne upierają się, że był to tylko przerośnięty kalkulator, a na miano pierwszych PDA zasłużyły dopiero urządzenia Atari Portfolio i Poquet PC z roku 1989. Pierwsze z nich rozmiarami przypominało niewielką książkę, posiadało klawiaturę, ekran o rozdzielczości 240 x 60 pikseli, procesor 4,91 MHz, 128 KB pamięci RAM oraz 256 KB pamięci ROM. Wszystko to pracowało pod kontrolą systemu operacyjnego DIP-DOS 2.11. Poquet PC miał dwa razy szybszy procesor, 640 KB pamięci i ekran o rozdzielczości 640x200 pikseli. Złącze PCMIA pozwalało podłączyć do niego kartę sieciową lub modem, a systemem operacyjnym był DOS w wersji 3.3. Oba urządzenia mogły się również pochwalić zgodnością z IBM PC.
Wikipedia wspomina też o urządzeniu 95LX firmy HP z 1991 roku (dzięki portowi podczerwieni mogło ono pełnić funkcję pilota do telewizora) oraz o produkcie brytyjskiej firmy Psion, który wyróżniał się za sprawą systemu operacyjnego EPOC, będącego jednym z protoplastów Symbiana.
W roku 1993 produkcją palmtopów zajęła się firma Apple, której Message Pad 100 posiadał m.in. szybki procesor 20 MHz i 4 MB wbudowanej pamięci. Cztery lata później HP zaprezentowało jeden z pierwszych palmtopów z systemem Microsoft Windows CE. Urządzenie oznaczone jako 300 LX wyposażono w 44 MHz procesor, 2 MB RAM-u, 5 MB ROM-u i zestaw aplikacji, wśród których znalazły się m.in.: Pocket Word, Pocket Excell czy Pocket Internet Explorer. Windowsa CE zastąpił później Windows Mobile, pod którego kontrolą pracowały m.in. urządzenia Pocket PC oferujące moduł GSM i pełną funkcjonalność telefonu komórkowego. Wartym przypomnienia palmtopem był również model Jornada 420, zaprezentowany przez HP w roku 1999 i wyposażony w kolorowy wyświetlacz.
Osobny rozdział w historii palmtopów napisała firma (nomen omen) Palm. W roku 1996 na rynku pojawił się PalmPilot1000, pracujący pod kontrolą systemu operacyjnego Palm OS 1.0. Początkowo jego producentem była firma 3Com, które jednak z czasem przekształciła się w przedsiębiorstwo o nazwie Palm. Udzieliło ono licencji na wykorzystanie systemu Palm OS wielu innym firmom, m.in. Handspring i Sony, dzięki czemu OS ten stał się dominującą platformą na rynku urządzeń PDA i swoistą legendą. Okres prosperity firmy Palm nie trwał jednak długo.
Konkurencja ze strony telefonów komórkowych z czasem zmusiła wielu producentów do porzucenia systemu Palm OS. Dla firmy Palm był to początek końca. Przedsiębiorstwo starało się ratować wypuszczając na rynek nowy system - webOS - ale nie był on już w stanie nawiązać równorzędnej walki platformami iOS, Android czy BlackBerry. Upadający Palm został w roku 2010 wykupiony przez HP, lecz nawet komputerowy gigant nie był w stanie uratować ginącej legendy. Rok później HP ogłosił, że rezygnuje z rozwoju urządzeń mobilnych bazujących na systemie webOS. Ostatnio pojawiła się co prawda informacja, że od roku 2014 webOS instalowany będzie w telewizorach LG, ale przecież telewizor z urządzeniem mobilnym ma niewiele wspólnego. Los palmtopów został przesądzony, nastała era smartfonów.
