Odczytali 2000 greckich liter ze zwęglonych zwojów. Wygrali 700 tys. dolarów

Naukowcy Uniwersytetu Kentucky ogłosili w marcu ubiegłego roku konkurs, w ramach którego oferowali naprawdę duże pieniądze za pomoc w odszyfrowaniu zwojów z biblioteki w Herkulanum zwęglonych po erupcji Wezuwiusza w 79 r. n.e. 

Bo warto pamiętać, że erupcja Wezuwiusza spustoszyła nie tylko słynne Pompeje, ale i właśnie pobliskie Herkulanum, gdzie intensywny podmuch gorącego gazu zwęglił setki starożytnych zwojów zgromadzonych w bibliotece będącej własnością teścia Juliusza Cezara.

Naukowcy od lat szukają sposobów, żeby odczytać ich treść i jakiś czas temu pojawiło się światełko w tunelu - algorytm sztucznej inteligencji może wydobywać litery i symbole z obrazów rentgenowskich tych wyjątkowych artefaktów.

Pracy przy zwojach jest jednak tak dużo, że jeden zespół nie ma szans się z tym uporać, stąd właśnie Wyzwanie Wezuwiusza. Z pomocą inwestorów z Doliny Krzemowej, w tym byłego CEO GitHuba, Nata Friedmana, naukowcy ufundowali nagrody o łącznej wartości miliona dolarów, w tym nagrodę główną 700 tys. USD, licząc na pomoc zainteresowanych z całego świata.

Jak zapowiadali organizatorzy, uczestnicy wyzwania mają czas do końca 2023 roku i mogą używać wszelkich niezbędnych środków, jak uczenie maszynowe, obrazowanie komputerowe itd.

Pierwsze słowo udało się odczytać z nieotwartego zwoju już w październiku, a dokonali tego niezależnie Luke Farritor i Youssef Nader - odpowiednio student informatyki na Uniwersytecie w Nebrasce i absolwent biorobotyki na Freie University w Berlinie.

W tym roku cała trójka, do której dołączył Julian Schilliger, student robotyki na ETH Zürich, zdobyła główną nagrodę o wartości 700 tys. dolarów za to, że jako pierwszy zespół odszyfrowali ponad 85 proc. znaków z czterech ciągłych fragmentów tego samego zwoju.

Co więcej, zespół przekroczył wymagania konkursu i odczytał aż 15 częściowych kolumn tekstu, co stanowiło około 5 proc. zwoju. Warto też dodać, że wyniki te nie byłyby możliwe bez pracy Caseya Handmera, zdobywcy nagrody First Ink, który znalazł sposób na identyfikację obecności atramentu w nieotwartym zwoju.

Jak się jednak okazuje, to wcale nie koniec Wyzwania Wezuwiusza, bo organizatorzy wyrazili nadzieję, że w tym roku uda się rozszyfrować prawie cały zwój, stąd nowy konkurs z nagrodą główną 100 tys. dolarów dla pierwszego zespołu, który odszyfruje co najmniej 90 proc. wszystkich czterech zwojów opublikowanych na stronie internetowej konkursu.