Pierwsze zdjęcia z japońskiego kosmicznego teleskopu rentgenowskiego

Misja XRISM Japońskiej Narodowej Agencji Kosmicznej wystartowała we wrześniu 2023 roku. Kosmiczny teleskop został zaprojektowany w taki sposób, aby wykrywać promienie rentgenowskie o energii od 400 elektronowoltów do 12 000 elektronowoltów. Dla porównania światło widzialne ma zaledwie od 2 do 3 elektronowoltów. Taki zakres działania ma pomóc naukowcom odkryć tajemnice kosmosu, które do tej pory pozostawały niewidoczne. 

Za pomocą XRISM będą przyglądać się niektórym z najgorętszych miejsc we wszechświecie jak na przykład śmierci gwiazd czy czarnym dziurom. Jego oko będzie kierowane na wszystko, co wykazuje się wysokoenergetycznym promieniowaniem rentgenowskim. Misja XRISM mogła powstać dzięki współpracy JAXA, NASA oraz ESA.  

Na pierwszym zdjęciu udostępnionym przez JAXA została uchwycona grupa galaktyk Abell 2319. Obraz jest delikatnie zachmurzony przez gazy o temperaturze miliona stopni. Według informacji podanych przez ESA analiza tego gazu pozwoli astronomom obliczyć całkowitą masę gromady, co przełoży się na zrozumienie ewolucji wszechświata.  

Na fioletowo uwydatnia się światło rentgenowskie mierzone metodą XRISM. Co więcej, obłok gazu prawdopodobnie jest również kształtowany przez przeszłe skutki supermasywnej czarnej dziury, która znajduje się w centrum gromady galaktyk.  

Obraz uzyskany przez XRISM został nałożony na te zrobione przy użyciu naziemnych teleskopów, które badają kosmos w świetle widzialnym. Pomarańczowe kropki widoczne na zdjęciu to galaktyki tworzące część gromady. 

Promienie zostały uchwycone za pomocą instrumentu Xtend, który wykorzystuje kamerę CCD do obrazowania szerokiego pola promieni rentgenowskich.  

Drugie zdjęcie wykonane przez XRISM ukazuje pozostałości po supernowej N132. Znajduje się ona w Wielkim Obłoku Magellana. Naukowcy szacują wiek supernowej na około 3000 lat. Stanowi pozostałość po gwieździe o masie około 15 mas Słońca.  

XRISM wyposażony został w instrument Resolve. Jest to spektrometr mikrokalorymetryczny, który pokazuje skład chemiczny supernowej. Według NASA, dane zebrane przez Resolve stanowią najbardziej szczegółowe widmo rentgenowskie supernowej, jakie do tej pory udało się uzyskać.