Artemis sprzedany Avanti
Zasłużony w dziedzinie łączności laserowej dwunastoletni satelita Artemis przejdzie na własność spółki Avanti Communications. Na odsprzedaż zgodził się zarząd Europejskiej Agencji Kosmicznej, o czym w piątek poinformował rzecznik prasowy Agencji.
Artemis został wystrzelony 12 lipca 2001 roku rakietą Ariane 5G. Satelita wyposażony jest w urządzenia do łączności radiowej w pasmach Ka, S i L, eksperymentalny terminal łączności laserowej, terminal wspomagający system Egnos i nawigację na morzu. Mimo, że przekroczył już swój 10-letni planowany czas pracy, Avanti uważa, że będzie mógł działać jeszcze przez co najmniej 3 lata.
Satelita jako pierwszy w historii nawiązał laserowe połączenie z innym satelitą. Łącze laserowe o przepustowości 50 Mbps ustanowiono 22 listopada 2001 roku z satelitą SPOT-4. Dziewiętnastego marca 2003 roku Artemis przekazał pierwsze zdjęcia z satelity Envisat. W kwietniu tego samego roku pomyślnie połączył się z japońskim satelitą ADEOS 2. Wszystkiego tego dokonał mimo, że początkowo powodzenie misji "wisiało na włosku". W trakcie startu nastąpił bowiem wyciek paliwa w ostatnim członie rakiety nośnej. Pracował on przez to z ciągiem mniejszym o 1/5 od nominalnego i przez 80 sekund krócej niż powinien. Początkowo sądzono, że nawet jeśli statek dotrze na planową orbitę geostacjonarną, to jego misja potrwa od 2 do 5 lat, zamiast 10-12 lat. Jednak dzięki napędowi chemicznemu i jonowemu, satelita dotarł na wyznaczoną pozycję i zdołał przekroczyć planowany czas działania. Satelita wspomagał nawet misje statków ATV do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
W 2003 roku zespół nadzorujący misję Artemis otrzymał nagrodę Amerykańskiego Instytutu Aeronautyki i Astronautyki za rok 2003 w kategorii Eksploatacja i wsparcie. Uzasadnieniem przyznania nagrody było uratowanie misji Artemis i zademonstrowanie po raz pierwszy:
- optycznego łącza między orbitującymi satelitami,
- rozległego przeprogramowania działającego satelity komunikacyjnego (20% całości oprogramowania),
- transferu na orbitę geostacjonarną za pomocą silnika jonowego,
- najdłuższego wówczas kontrolowanego dryfu na orbicie.
Obecnie satelita wart 1,5 miliarda USD zajmuje pozycję geostacjonarną 21,50E, obejmując tym samym swoim ładunkiem telekomunikacyjnym całą Europę. Przydatność satelity do celów technologicznych ESA stała się nikła, dlatego w grudniu 2012 roku Agencja wystosowała ogłoszenie o możliwości przejęcia statku przez prywatnego operatora, wraz z dostępem do slotu na orbicie geostacjonarnej i prawom do emisji przyznanym przez Międzynarodową Unię Telekomunikacyjną.
ESA wybrała ofertę Avanti Communications, a w piątek Franco Boncacina, rzecznik ESA, potwierdził, że Rada ESA zatwierdziła przekazanie własności satelity Artemis na rzecz Avanti. Procedura powinna zostać sfinalizowana do końca bieżącego roku. Żadna ze stron nie ujawniła kwoty transakcji. ESA zachowała sobie prawo do użycia Artemisa do wspomagania ostatniej misji ATV w 2014 roku. Avanti najpewniej wykorzysta satelitę do przetestowania i udostępnienia usług podobnych do systemu EDRS firmy EADS Astrium, które umożliwiają bezpośrednie laserowe połączenia między satelitą geostacjonarnym a satelitą na niskiej orbicie okołoziemskiej lub z bezzałogowym dronem.
