Ściąganie mp3 może być karalne
Teza, że w przypadku pobierania z internetu plików mp3 na pewno nie można mówić o odpowiedzialności karnej, jest ryzykowna. Wśród prawników nie brakuje dzisiaj również opinii przeciwnych.
Część prawników uważa, że odpowiedzialności karnej może podlegać nie tylko udostępnianie pobranych z internetu plików mp3, ale i samo ich pobieranie i odsłuchiwanie! Takie działanie może bowiem zostać uznane za przestępstwo, o którym mowa w art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Stanowi on, że każdy, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne, określone w enumeratywnie wymienionych artykułach ustawy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jednym z artykułów, których naruszenie grozi sankcją karną, jest art. 17 prawa autorskiego. Przewiduje on, że twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Można zatem wykazywać, że jeżeli użytkownik internetu korzysta z cudzych utworów w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (np. pobiera z internetu utwory w formacie mp3 i ich słucha w celu zaoszczędzenia wydatku na zakup oryginalnej płyty) i nie płaci za to wynagrodzenia ich twórcy, to narusza art. 17 prawa autorskiego i naraża się na zarzut popełnienia przestępstwa. Jednocześnie można bronić poglądu, że wspomniany art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych został skonstruowany wadliwie, ponieważ znamiona przestępstwa określone w nim zostały bardzo nieprecyzyjnie, a odpowiedzialność karna ujęta zbyt szeroko. Pojawiły się nawet głosy, że z tego powodu jest on sprzeczny z konstytucją. Dopóki jednak niekonstytucyjność przepisu nie została przesądzona, dopóty istnieje realna możliwość wykorzystania go w postępowaniu karnym przeciwko użytkownikom internetu pobierającym pliki mp3 nielegalnie umieszczone w sieci.
Art. 115 ust. 3 prawa autorskiego:
Każdy, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne, podlega:
- grzywnie,
- karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Warto zwrócić uwagę jeszcze na jedną kwestię. Wśród użytkowników internetu bardzo popularne stały się programy do wymiany plików w tzw. sieciach peer-to-peer. Często wykorzystywane są one do pobierania plików mp3 i filmów w formacie DIVX. Praktycznie we wszystkich tych programach użytkownik, pobierając plik, jednocześnie udostępnia go (a więc rozpowszechnia) innym użytkownikom internetu i wyłączenie tej opcji nie jest możliwe. A takie rozpowszechnianie naraża użytkownika na odpowiedzialność cywilną i karną...
Paweł Jóźwiak
