Ultra HD upowszechni się do 10 lat

INTERIA.PL: Jakie są plusy korzystania z telewizji satelitarnej?  

Marcin Ornass-Kubacki: Jakość dźwięku i obrazu, różnorodność programów telewizyjnych i radiowych oraz najszerszy zasięg geograficzny - to podstawowe przewagi transmisji satelitarnej nad innymi rozwiązaniami. Począwszy od cyfryzacji sygnału, przez HD, a skończywszy na 4K, to operatorzy satelitarni nadają ton zmianom na rynku telewizyjnym. Aktualnie poprzez satelity SES ASTRA na całym świecie dostępnych jest blisko 1800 kanałów HD, a zakres tematyczny pozwala każdemu wybrać coś dla siebie. Ponadto, dzięki globalnemu zasięgowi geograficznemu, transmisja satelitarna pozwala nam dotrzeć tam, gdzie inne metody dystrybucji sygnału  okazują się nieskuteczne. Jak dowiadujemy się z doniesień medialnych występują trudności z odbiorem cyfrowego sygnału naziemnego w różnych rejonach Polski.

- Dzięki rozwiązaniu satelitarnemu w wielu krajach Europy udało się uniknąć podobnych problemów. Co więcej transmisja przez satelitę umożliwia nadawanie w formacie free-to-air (niekodowanym) lokalnych kanałów (np. TVP). Jest to bardzo popularne rozwiązanie w wielu krajach (m.in. w Niemczech, Anglii) - dzięki temu lokalne wiadomości mogą być bez przeszkód oglądane w całej Europie. Jest to bardzo popularne w wielu krajach - dzięki temu lokalne wiadomości mogą być bez przeszkód oglądane w całej Europie. W Polsce jak dotąd postawiono na jedno źródło sygnału - naziemne, choć w fazie przygotowań do procesu przełączenia na telewizję cyfrową rozważano możliwość nadawania drogą satelitarną. Możliwości techniczne do uruchomienia przekazu satelitarnego cały czas istnieją (TVP dzierżawi pojemności na satelitach Astra). Należy mieć nadzieję, że dalsze działania wszystkich zaangażowanych podmiotów i instytucji będą zmierzały do tego, aby wysokiej jakości sygnał cyfrowy dotarł do wszystkich zakątków naszego kraju.

Jakie były najważniejsze zmiany dotyczące satelitów przez ostatnie 25 lat?

- 25 lat w świecie technologii to niemalże cała epoka, również w przypadku transmisji satelitarnych. Doskonale obrazuje to ostatnie udane wyniesienie satelity ASTRA 5B, które zbiegło się w czasie z 25-tą rocznicą uruchomienia pierwszego satelity w historii firmy SES - ASTRA 1A. Oba satelity spełniają podobne zadania, ale wystarczy jedno spojrzenie na ich specyfikację techniczną, by stwierdzić, że  dzielące je pod względem chronologicznym  25 lat,  to pod wieloma względami "lata świetlne".

- W tym czasie bowiem technologie satelitarne rozwijały się na wielu płaszczyznach. Z jednej strony były to innowacje związane z samą budową, wynoszeniem i obsługą  satelitów na orbicie, z drugiej natomiast wszelkie zmiany związane z zadaniami, jakie satelity spełniały. Już nasz pierwszy satelita, ASTRA 1A był niezwykle interesującym urządzeniem. W czasach, gdy większość konkurentów budowała satelity o dużym zasięgu, SES postanowił stworzyć urządzenie o średniej mocy, jednak ze zdecydowanie większą liczbą transponderów (16). Więcej transponderów oznaczało dla naszych partnerów biznesowych więcej pojemności na ich kanały telewizyjne, a dla konsumentów więcej programów do oglądania.

Inną niezwykle interesującą innowacją była kolokacja, czyli rozmieszczenie dwóch i więcej satelitów na jednej pozycji orbitalnej.  W 1991 roku, nadal dysponowaliśmy tylko jedną pozycją orbitalną - 19.2°E, a pojemności na ASTRA 1A szybko się kończyły. Ta sytuacja zmotywowała SES do umieszczenia na tej samej pozycji dodatkowego satelity ASTRA 1B, a potem kolejnych. W ten sposób powstała konstelacja urządzeń, które transmitowały sygnał z tej samej pozycji orbitalnej.

Inny rodzaj innowacji dotyczył rozwiązań bezpośrednio związanych z transmisją sygnału telewizyjnego. W 1995 roku, SES zaprezentował nową technologię cyfrowej transmisji sygnału (DVB), która stała się standardem i odmieniła oblicze rynku nadawczego. Przejście na DVB pozwoliło nadawcom nie tylko poprawić jakość sygnału telewizyjnego, ale też nadawać jeszcze więcej programów w ramach tej samej pojemności. Niecałą dekadę później, w 2004 roku firma uruchomiła pierwszy w Europie kanał demo Euro 1080 w jakości Full HD.  Dziś po kolejnych 10-ciu latach mamy do czynienia z następną rewolucją, jaką jest ULTRA HD.

Jakie wyzwania stają przed satelitami w nadchodzących latach?

- W zakresie transmisji sygnału bez wątpienia takim wyzwaniem będzie Ultra HD.  Operatorzy satelitarni muszą zastanowić się, jak "zmieścić" tak duży sygnał w ramach dostępnych pojemności. Należy pamiętać, że przy tej samej metodzie kompresji, np. MPEG-4 (h.264) sygnał 4K zajmuje 4 razy więcej pojemności niż Full HD. Na szczęście dynamiczny rozwój nowych metod kompresji i kodowania sygnału, jak HEVC pozwalają sądzić, że w najbliższej przyszłości uda się przezwyciężyć ten problem.

- Kolejne innowacje będą pojawiać się również w kontekście budowy satelitów. Doskonałym przykładem jest europejski program ELECTRA, którego SES ma zaszczyt być uczestnikiem. ELECTRA jest fundamentem europejskiego programu kosmicznego, a celem programu jest stworzenie platformy dla satelitów o małej i średniej wielkości, o wyłącznie elektrycznym napędzie. W rezultacie, umożliwi to wykorzystanie mniejszych rakiet nośnych lub wyniesienie dwóch satelitów jednocześnie, oferując pojemność porównywalną z dzisiejszymi satelitami średniej wielkości, pod względem poboru mocy i liczby aktywnych transponderów. Wyzwaniem są również ewoluujące przyzwyczajenia konsumentów, które także bierzemy pod uwagę. Z jednej strony z badań wynika, że w centrum domowej rozrywki znajduje się telewizor o dużym ekranie, na którym można docenić znakomitą jakość obrazu, "zanurzyć się" w rzeczywistość sportowego wydarzenia, czy filmu. Z raportu Screen Digest wynika, że 30% telewizorów sprzedanych w 2020 będzie miało przekątną 52" lub większą, z czym będzie się wiązało zainteresowanie treściami w doskonałej jakości, a więc w ULTRA HD, który to format znacząco zwielokrotnia przeżycia i doświadczenia widzów. Z drugiej zaś strony mamy do czynienia ze zjawiskiem "wieloekranowości". Widzowie coraz bardziej oczekują, że treści będą za nimi podążały. Rozwiązanie SAT-IP opracowane przez SES i umożliwiające odbiór treści satelitarnych na dowolnym urządzeniu, także mobilnym, wpiętym do domowej sieci znakomicie wpisuje się w ten trend.       

Czy na orbicie nie znajduje się za dużo satelitów? Nie jest to niebezpieczne?

- W żadnym wypadku. Wszystkie satelity krążą po przypisanych sobie pozycjach orbitalnych. Ich liczba faktycznie dynamicznie rośnie, ale poziom bezpieczeństwa jest bardzo wysoki. Nie ma mowy o żadnych "korkach" czy "kolizjach" na orbicie. Rozmieszczone na całym globie centra kontroli, takie jak np. znajdujące  się w siedzibie głównej SES ASTRA w Betzdorf w Luksemburgu pracują 24 godziny na dobę kontrolując parametry pracy satelitów.

Kiedy możemy spodziewać się popularyzacji 4K za sprawą transmisji satelitarnych? 

- Transmisja treści 4K to bardzo złożony temat, na który składają się możliwości techniczne dostarczenia sygnału o takiej jakości, ale także przygotowanie nadawców do dostarczenia treści w Ultra HD oraz pojawienie się stosownego sprzętu do odbioru w domach konsumentów. Z punktu widzenia operatorów satelitarnych, kluczowy będzie rozwój nowych formatów kodowania, takich jak HEVC, który pozwoli obniżyć koszty przesyłu sygnału w ultra wysokiej rozdzielczości. Zresztą nasze satelity już w tej chwili są gotowe do transmisji w tym formacie.

- Spodziewamy się upowszechnienia technologii Ultra HD w przeciągu najbliższych 10 lat, ale pierwsze komercyjne kanały 4K mogą pojawić się w Europie już w 2015/2016 roku.