Najrzadsza grupa krwi. Ma ją tylko 1 procent Polaków
Znajomość własnej grupy krwi jest niezwykle ważna w kontekście transfuzji czy przeszczepów, które mogą uratować życie. To ona wyznacza dopuszczalnych dawców i biorców. Ponadto określenie grupy krwi rodziców jest ważne przy planowaniu ciąży. Pozwala to uniknąć konfliktu serologicznego. Klasyfikacja grup krwi znana nam obecnie została wprowadzona w 1928 r. jako metoda identyfikacji krwi obowiązująca na całym świecie. Dzięki temu jesteśmy w stanie określić, która grupa krwi jest tą najrzadszą zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Najrzadszą grupą krwi w Polsce i na świecie jest AB-. Ma ją zaledwie 1% populacji w Polsce. Podobnie jest w ogólnej, światowej populacji ludzi, w której krew AB- jest najrzadziej występującą grupą. Ma ją zaledwie 0,5% ludzi na świecie.
Co jakiś czas w mediach pojawiają się kolejne informacje o najrzadszej krwi na świecie. Dotyczyły one m.in. tzw. krwi bombajskiej, która została odkryta wśród populacji Bombaju. Grupa krwi 0 z dodatkowym antygenem H w osoczu okrzyknięto najrzadziej występującą krwią na świecie, ponieważ częstotliwość jej występowania wynosi 4:1 000 000. Ponadto jej występowanie ograniczono do rejonu Indii.
Jeszcze nie tak dawno można było usłyszeć o tzw. złotej krwi, którą ma mieć tylko 46 osób na świecie (grupa krwi, w której nie znaleziono żadnego z 61 wyodrębnionych antygenów). W ogólnej klasyfikacji oznaczenia - i + stosuje się jedynie w kontekście antygenu D, jednak w rzeczywistości wyodrębniono ich aż 61.
Podobne informacje pokazują tylko, jak jeszcze niewiele wiemy o krwi człowieka. Jej klasyfikacja z początku XX wieku może okazać się już niedługo nieadekwatna do poziomu wiedzy. Obecnie istnieją także inne układy pozwalające sklasyfikować grupę krwi, do których należą układy: Kell, Duffy, Kidd, MNS, Diego i Colton. Nie są jednak powszechnie stosowane do oznaczania grupy krwi.
Do opisu grupy krwi stosuje się dwa układy AB0 oraz Rh. Każda krew może zawierać poszczególne antygeny A, B, na krwinkach i przeciwciała w osoczu krwi np. krew A ma antygeny A zlokalizowane na krwinkach i przeciwciała przeciwko nieobecnemu antygenowi B w osoczu. Krew AB ma oba antygeny na krwinkach i żadnych przeciwciał w osoczu krwi. Z kolei grupa 0 nie ma żadnych antygenów na krwinkach, ale za to przeciwciała A i B znajdują się w osoczu. Ponadto przy określaniu grupy krwi bierze się pod uwagę występujący antygen D, który oznaczany jest symbolem Rh - lub Rh +, Według tej klasyfikacji, krew można podzielić na 8 grup:
- A-
- A+
- B-
- B+
- AB-
- AB+
- 0-
- 0+
Grupa krwi dziedziczona jest po rodzicach. Istnieją trzy allele, które odpowiadają za grupę krwi w układzie AB0. Są to IA, IB, i0. Allele IA, IB są dominujące, a allel i0 jest recesywny. Rodzice mający grupę krwi A mogą mieć allele IA, IA lub IA, i0. Podobnie jest z układem Rh. Allele wpływające na obecność antygenu D są dominujące względem alleli wpływających na jego brak. Zgodnie z powyższym przykładowe dziedziczenie grup krwi może wyglądać następująco:
- matka z grupą krwi 0+ i ojciec z grupą krwi A- - dziecko może mieć grupę krwi A+, A- 0-, 0+
- matka AB+, ojciec B+ - dziecko: A+, A- B+, B-, AB+, AB-;
- matka B- ojciec A- - dziecko 0-, A-, B-, AB-.
Konflikt serologiczny może wystąpić w sytuacji, w której matka ma grupę krwi RH-, a ojciec RH+. Występuje także w układzie głównym AB0, najczęściej kiedy matka ma grupę krwi 0, a płód A lub B.
Przy transfuzji krwi niektóre grupy krwi są mocno uprzywilejowane. To oznacza, że ich dawcami mogą być osoby z różną grupą krwi. Niektóre z kolei mogą przyjąć krew tylko od osób z tą samą grupą krwi. Zły dobór dawcy i biorcy krwi może doprowadzić do konfliktu i potrnasfuzyjnej choroby objawiającej się m.in. gorączką, wysypką, rumieniem, niewydolnością nerek i wątroby. Może także stanowić zagrożenie życia u starszych pacjentów.
Najrzadsza grupa krwi w Polsce i na świcie uważana jest za uniwersalnego biorcę. W układzie AB0 - osoba z krwią AB może otrzymać krew od osób z grupą krwi AB, 0, A, i B. Czynnikiem ograniczającym grupę dawców może być obecność lub brak antygenu-D.
Osoby z grupą krwi 0 uważane są z kolei za uniwersalnych dawców, ponieważ mogą przekazać ją osobom z grupą krwi A, B, AB, 0, jednak same mogą przyjąć krew jedynie od osób z grupą krwi 0.
Przeczytaj także:
Szokujące odkrycie. Leki przeciwnowotworowe nie działają?!
Po raz pierwszy serce do przeszczepu pokonało 7000 km i Atlantyk
Dieta przyjazna dla zdrowia i środowiska. Nowe ustalenia badaczy